Van voeding naar lichaamsweefsel

Afgelopen vrijdag – 19 oktober 2018 – heb ik een verdiepende opleiding gevolgd bij Ayurvedisch arts Shailesh Muli uit India over hoe voeding een onderdeel wordt van het lichaam. Dat wat in de Ayurveda Dhatus wordt genoemd. De lichaamsweefsels. Het was een prachtige dag waarvan het merendeel ook in mijn eerdere opleidingen aan de orde is geweest maar Dr. Shailesh is iemand van veel parate kennis over de diverse toepassingen in de praktijk. Hierdoor was de dag buitengewoon waardevol zodat ik mijn klanten nog beter kan helpen.

Wat is Ayurveda?

Omdat ik denk dat veel van mijn volgers hierin ook geïnteresseerd zijn, hier een korte samenvatting zonder al te technisch en medisch te zijn. Zo gaan er bijvoorbeeld duizenden definities van Ayurveda rond maar de vele toevoegingen laten steeds weer wat meer zien van de eigenlijke betekenis. Dat Ayurveda letterlijk ‘de kennis van het leven’ betekent is meestal wel bekend maar er is een belangrijk detail wat vaak over het hoofd wordt gezien. Ayurveda gaat namelijk niet, zoals de Westerse geneeskunst, alleen over het genezen van ziektes, het houdt zich ook bezig met het gezond houden van gezonde mensen. Ofterwijl het gaat over zowel:

• Het behoud van gezondheid
• Het hervatten van gezondheid

3 belangrijke verstoringen

Ayurveda kent 3 dosha’s. In de volksmond al snel, drie types of constituties genoemd. Vata, Pitta en Kapha. Ieder samengestelde varianten op de 5 elementen ether, lucht, vuur, water en aarde. Doordat deze continue aan veranderingen onderhevig zijn door bijvoorbeeld de verandering der seizoenen, dat wat we eten en dat wat we meemaken in het leven, kun je deze dosha’s zien als verstoringen van het lichaam. Ieder op hun eigen manier:

• Vata staat voor het omzetten van het één in het ander
• Pitta staat voor de transformatie die hierop volgt
• Kapha staat voor de formatie van onder andere lichaamsweefsels

3 pilaren voor een gezond persoon

In de Ayurveda worden lichaam, geest en ziel als één gezien. Het is onmogelijk om aan de lichamelijke gezondheid te werken zonder dat dit ook van invloed is op de geestelijke gezondheid. Er zijn daarbij drie onderdelen die maken of iemand gezond is of niet:

1. De Doshas
2. De lichaamsweefsels – Dhatus
3. De Malas – de afscheidingsstoffen urine, zweet en ontlasting

Wanneer deze 3 pilaren goed functioneren, op een manier die past bij het individu, dan spreken we van een gezond persoon. Veel van wat je op internet leest over Ayurveda gaat over de Doshas. Over de Dhatus is veel minder bekend en over de Malas doen wij in het Westen al snel wat lacherig. Toch zijn ze alledrie even belangrijk.

7 lichaamsweefsels

In de opleiding ging het vrijdag over de Dhatus, de lichaamsweefsels en hoe deze gevormd worden (of niet) door gezonde voeding (of niet wanneer gezonde voeding ontbreekt of men te veel junkfood eet).

1. Lymfeweefsel
2. Bloed
3. Spierweefsel
4. Vetweefsel
5. Beenweefsel
6. Beenmerg
7. Voortplantingsorganen

Wat gebeurt er met onze voeding?

Het lichaam bouwt deze weefsels in bovengenoemde volgorde op. Wanneer je dus ongezond eet dan zul je dat als eerste merken aan de laatste weefsels in de lijst en pas als laatste aan de eerste weefsels uit de lijst. Het hangt er dus helemaal van af hoe gezond je eet hoe gezond jouw weefsels zijn en dat heeft zijn doorwerking op zowel ons lichamelijk functioneren als op ons geestelijk functioneren.

Het idee van een vetvrij dieet

Veel Westerse meer reguliere diëten richten zich op het weglaten van vetten terwijl de opbouw van gezond vetweefsel juist van essentieel belang is. Je ziet dan ook dat mensen wel afvallen maar zich niet beter voelen en er allerlei andere kwalen bij krijgen. Vetweefsel zorgt namelijk voor een smering van alle andere lichaamsweefsels. Zoals een auto niet zonder olie kan, zo kan ons lichaam dat ook niet. De vraag is alleen welke vetten moeten we nuttigen om ons unieke lichaam van dienst te zijn? Wat bevat goede en wat bevat slechte cholesterol? Het antwoord verschilt grotendeels per individu. Dat laatste wordt in het Westen helemaal niet erkend, terwijl de Ayurveda hierover vele wetenschappelijke onderzoeken bezit.

Wat kun je doen om de weefsels goed te voeden?

Ayurveda bevat een enorme bron aan wijsheden die voorschrijven wat je wel en wat je maar beter niet kunt doen. Ook daarin zijn nuances per individu aangebracht. Opvallend is wel is dat ze stuk voor stuk zo logisch klinken. Te eenvoudig om waar te zijn, zou je kunnen denken. Dat klopt omdat ze in lijn zijn met onze natuur. We zijn het helaas vaak vergeten wat wel en niet goed voor ons is. Onze grootouders wisten het vaak nog wel. Onze ouders al een heel stuk minder en wij laten ons grotendeels leiden door het reclamebudget van Unilever en Albert Heijn. Het moge duidelijk zijn dat beiden vooral een economisch belang hebben en niet zo zeer een opvoedkundig, laat staan medisch.

Ik noem er een paar…

Om je toch vast een beetje op weg te helpen noem ik vast een paar lifestyle tips van Dr. Shailesh want Ayurveda Wandelcoaching ziet voeding niet alleen als advies over Wat je eet maar over Hoe je eet. Voor een advies op maat raad ik je uiteraard aan om een Ayurvedisch consult te boeken.

• Eet nooit staand. Wanneer je staand eet, komt er te veel tegelijk vanuit de maag in de darmen waardoor darmproblemen ontstaan en je na afloop een zwaar gevoel hebt
• Vermijd alles uit pakjes, zakjes en blikjes. Het heeft geen voedingswaarde en verschaft het lichaam geen bouwstenen. Sterker nog, het is schadelijk voor het lichaam.
• Eet vers fruit, gewoon zoals het is. Niet gekookt of verwerkt en maximaal 1 soort tegelijk. 45 minuten voor of na een maaltijd maar niet tegelijkertijd.
• Praat niet (te veel) tijdens het eten. Hierdoor komt er te veel lucht in het spijsverteringskanaal waardoor het niet goed verteerd wordt en je een Vata disbalans in de hand werkt. Dat merk je onder andere aan slechter slapen, obstipatie, droge huid etc.
• Eet of drink niet terwijl je aan het reizen bent. Ook hierdoor kunnen Vata problemen ontstaan.
• Vraag bij jouw Ayurveda consulent hoe jij het beste kunt vasten. Vasten ruimt namelijk een hoop afval op wat de opbouw van lichaamsweefsels belemmert. Behalve het langdurig vasten zijn er diverse alternatieven die voor ons Nederlanders gemakkelijker vol te houden zijn.