De basis van Ayurvedisch koken
In de Ayurveda delen we de mens in in drie onderdelen: lichaam, geest en ziel. Ons fysieke lichaam is het meest tastbare, de geest is het deel waarmee we denken, meningen vormen, waar we onze herinneringen opslaan en wat bij de meeste mensen de hele dag loopt te kwebbelen. Het voorziet ons van allerlei gedachtes bij wat we via de zintuigen waarnemen. En dan hebben we de ziel nog, ons spirituele deel. Deze drie samen maken of we gezond en gelukkig zijn. Of we ons goed voelen en vol energie zitten.
Herstel van balans tussen lichaam, geest en ziel
We eten om het lichaam te ondersteunen en om balans te creëren in onze fysieke, mentale en spirituele toestand. Vanuit het traditioneel Ayurvedisch denken zuivert voedsel het lichaam en bereidt ons voor op spiritueel ontwaken. Vedisch voedsel is medicinaal van aard terwijl het heerlijk en aangenaam is voor de zintuigen. Het werkt genezend en brengt het lichaam, dat door alles wat we meemaken uit balans raakt, weer terug in balans. Het werkt dan ook niet alleen bij fysieke klachten maar ook bij psychologische problemen.
Zowel fysiek als psychologisch herstel
Heel eenvoudig uitgelegd, wanneer onze lichamelijke gesteldheid is verstoord heeft dit ook invloed op hoe we ons psychologisch voelen. Zoals ons psychologisch welbevinden ook doorwerkt op ons lichaam. En zij beiden ook een relatie hebben met onze ziel. Dus ja je voelt je niet alleen lichamelijk beter wanneer je Ayurvedisch eet, maar je bent tevens emotioneel veel meer in balans. Persoonlijk vond ik het echt geweldig om te ervaren dat mijn geest veel helderder werd en ik emotioneel veel minder snel uit het lood geslagen ben. Ik kan het leven beter aan, heb veel meer energie en lichamelijke klachten verdwenen voor de zon.
Wat is dan Ayurvedisch koken?
De Ayurveda kent voeding drie belangrijke eigenschappen (Guna’s) toe. Sattva, Rajas en Tamas. In het algemeen ondersteunt een sattvisch dieet spirituele oefening. Een sattvic dieet geeft ons kracht, creëert geluk en voedt het hart. Voorbeelden van sattvic voedingsmiddelen zijn volle granen, ghee, amandelen, saffraan, mango’s en kokosnoten. Rajasische voedingsmiddelen zijn stimulerend van aard waardoor de relatie tussen lichaam en geest wordt verstoord. Rajasisch voedsel brengt de geest in beweging en kan iemand onrustig maken. Voorbeelden zijn knoflook, uien, cayennepeper, koffie, zwarte thee, gefermenteerd voedsel en chocolade. Tamasische voedingsmiddelen komen de geest en het lichaam helemaal niet ten goede. Het creëert een mistige geest, trage spijsvertering en traagheid. Voorbeelden zijn alcohol, vlees, restjes en oud voedsel.
De eigenschappen gebalanceerd, stimulerend en kalmerend
Niet alleen de voedingsmiddelen zijn in te delen volgens deze eigenschappen. Ook de mens zelf en zijn handelen zou je sattvisch, rajasisch en tamasisch kunnen noemen. In balans, stimulerend of kalmerend. Zoals ik al schreef is de ideale staat van gezondheid, zowel geestelijk als lichamelijk, een staat van balans. Een staat waarin we ons geweldig voelen en blaken van gezondheid en vitale energie.
En nu de praktijk…
Tijdens het koken is het niet alleen van belang dat we ingrediënten kiezen die ons balanceren, ook de manier van koken bepaalt hoe de voeding in ons doorwerkt. Eigenlijk zou je dus kunnen zeggen dat je deze drie eigenschappen op alles zou kunnen toepassen. Zoals ik hier nu zit achter mijn laptop is tamasisch te noemen. Het vertraagt mijn hele systeem en het is de vraag of dat wenselijk is. Hetzelfde geldt voor het uitslapen op zondag wat veel mensen doen. De activiteit zelf is tamasisch en het is dan ook niet gek dat we ons daarna lichtelijk uit balans voelen. Een goede slaaproutine is dan ook erg belangrijk binnen de Ayurvedische geneeskunde.
Tijdens het koken en eten zou je het volgende kunnen overwegen om meer sattvisch te koken, meer in balans:
- Koken in een schone keuken
- Kook in vrede en laat zorgen of negatieve gedachten achter je
- Eet met geliefden
- Eet langzaam, kauw voorzichtig, geniet van elke hap
- Praat over aangename onderwerpen of eet in stilte
- Ga aan het einde van de maaltijd een paar minuten zitten
Het belang van een goede spijsvertering
In tegenstelling tot de meeste voedingsleren kijkt Ayurveda niet alleen naar de ingrediënten, naar de vitamines en mineralen die we tot ons nemen. Een goede spijsvertering is van vitaal belang voor een goede gezondheid. Wanneer de spijsvertering niet goed is wordt wat we eten namelijk helemaal niet goed opgenomen. Al zit het nog zo vol goede vitamines en mineralen. Eet voor de maaltijd bijvoorbeeld een reepje gember met een paar druppels limoensap en zeezout. Dit verbetert je spijsvertering (ook wel agni genoemd). Eet seizoensmatig, eet in overeenstemming met jouw persoonlijke constitutie (jouw dosha) en eet vooral niet te veel. Vergeet niet dat je spijsvertering nectar in vergif of vergif in nectar kan veranderen.
Voor iedereen die klachten heeft en zich uit balans voelt
Voor wie is Ayurvedisch koken een weldaad? Eigenlijk voor iedereen. Je hebt misschien nog niet eerder van Ayurvedisch koken gehoord maar je weet vast wel van jezelf dat je uit balans bent. Dat merk je doorgaans aan de klachten die je ervaart. Ayurveda ziet lichamelijke en geestelijke klachten namelijk als een teken van disbalans. Wanneer je dit verwaarloost zou het maar zo kunnen dat deze klachten uiteindelijk veranderen in serieuze ziektes. Ayurveda is dat graag voor door preventief en op tijd in te grijpen. Voeding wordt hierbij als belangrijkste medicijn gezien. Denk aan klachten als:
- Slapeloosheid
- Darmklachten
- Chronische vermoeidheid
- Koude voeten en handen
- Depressiviteit
- Overgangsklachten
- Geirriteerdheid
- Droge huid
- Overgewicht
- Etc. etc.
Staat jouw klacht er niet bij? Vraag mij er dan gerust naar.